Ağız kokusu sosyal yaşantıyı olumsuz etkileyen, karşıdaki kişiye tatsız mesaj veren bir rahatsızlıktır. Kişi çoğunlukla ağız kokusunun kendisi farkına varırken, bazen aile içinde ve çevredeki kişilerin uyarması sonucu hissedilebilir.
Ağız, Diş ve Boğaz Hastalıklarında koku Nasıl Oluşur?
Ağız kokusuna yol açan en sık neden kötü ağız hijyenin yolaçtığı; dişler üzerindeki gıda birikimleri, diş çürükleri, diş eti iltihapları, ağız içindeki yaralar, dil kökünde ve bademciklerin üzerinde kronik iltihaplar sonucu oluşan girinti ve ceplere yerleşen besin artıkları,mantar iltihapları sarımsak, soğan gibi gıdaların tüketilmesi gibi ağız ve boğazla ilgili hastalıklardır.
Kötü ağız hijyeninin yol açtığı bu tip ağız kokusunda; ağız hijyenine, dişlerin ve diş etlerinin bakımına, daha sık fırçalamaya özen gösterilmelidir. Devam eden ağız kokusunda öncelikle diş fırçalarken temizlenemeyen bölgelerde birikerek çürümeye ve kokuya neden oluyorsa diş hekimi tarafından değerlendirilmelidir.
Bademcik Taşı - Magma Nedir?
Ağız kokusunun sık sebeplerinden birisi olan kronik bademcik iltihapları, ve bu nedenle bademcikler üzerindeki oluşmuş ceplere yerleşen tibbi olarak magma denilen halk arasında bademcik taşı olarak adlandırılan yiyecek artıklarının oluşturduğu kokulardır. Bunlar zaman zaman kirli beyaz oldukça kötü kokan parçacıklar halinde hissedilebilir.
Sinüzit, Geniz Eti ve Alerjiye Bağlı Ağız Kokusu
Burun arkasından geniz ve ağız içine iltihaplı akıntısı olanlarda, burun boşluğu ve genizdeki tümörler ve iltihaplar da ağız kokusuna yol açabilir. Sadece basit bir burun tıkanıklığı bile ağız açık uyumaya ve dolayısıyla ağız kuruluğuna yol açtığından ağız kokusu nedeni olabilir.
Sigara Ağız Kokusu Yaparmı?
Sigara, tütün gibi alışkanlıklar da ağız kokusu oluşumunda etkilidir. Sigara ayrıca kıllı dil denilen dil üzerinde koyu sarı renk değişimine ve tüylü bir görüntüye neden olur. Gıda artıkları bu bölgede birikip kötü kokuya yol açabilir.
Tükrüğün Ağız Kokusuna Etkisi
Tükürük ağız içerisindeki artık maddelerin temizlenmesinde ve enfeksiyon oluşumunun önlenmesinde önemli rol oynar. Tükürük bezi hastalıkları ve iltihapları ağız kokusuna yol açabilirler. Ayrıca oluşan ağız kuruluğuda ağız kokusu nedenidir. Yaşlı insanların ağızlarında daha sık koku hissedilmesi sıklıkla tükrüğün azalması ve ağız kuruluğundandır. Uyku sırasında uzun süreli besin alınmaması ve tükürük salgılanmasındaki azalmaya bağlı olarak sabah uyanıldığında kötü bir ağız kokusu hissedilebilir.
Ağız Kokusu Yapan Diğer Hastalıklar
Akciğer hastalıkları, mide hastalıkları, reflü, şeker hastalığı, böbrek ve karaciğer hastalıkları gibi diğer organları hastalıkları da ağız kokusuna neden olabilir.
Reflü oluşturan mide ülseri ve gastrit gibi sindirim sistemi hastalıklarında ağız kokusu olabilir. Solunum sırasında verdiğimiz nefes akciğerlerden geldiği için, akciğere bağlı iltihabi hastalıklar, apseler de ağız kokusuna yol açabilir.
Nefes burundan verildiğinde koku azalıyor ya da kayboluyor ise büyük ihtimalle koku ağız içinden kaynaklanıyordur. Kişi her zaman bu farkı hissedemez. Bunun daha objektif değerlendirilebilmesi için bir başkasının bu konuda yorum yapması gerekmektedir.
Tümörlerde Ağız Kokusu Oluşabilir mi?
Daha sık olarak erişkin hastalarda gözlemlenen ağız, boğaz ve alt solunum yolları bölgelerinde tümör vb. hastalıklara bağlı bir nefes kokması olabileceği unutulmamalıdır. Tümörün üzerinde oluşan ülserasyon ve krater bölgelerinde oluşan doku yıkımı sonucu koku olabilir. Nefes kokmasıyla birlikte ses kısıklığı, yutma güçlüğü, kulağa vuran ağrı, ağızdan kan gelmesi ve boyunda şişlik şikayetlerinden biri veya birkaçı varsa tümör ihtimali göz önünde bulundurulmalı ve detaylı endoskopik muayene yapılmalıdır.
Ağız içi kanserlerinin de en büyük nedeni sigara, aşırı alkol tüketimi ve ağız hijyeninin kötü oluşudur. Ağız kokusu yapmaları yanında bu tip alışkanlıkların; ağız sağlığına sadece estetik etkisi değil ciddi sağlık sorunlarına yol açabileceği bilinmeli ve dikkate alınmalıdır.
Ağız kokusunda ne yapılabilir?
Ağız kokusu yapan diğer hastalıklarda, asıl hastalığın belirlenerek tedavisi ve giderilmesi gerekir. Bu konuda objektif ölçümler yapabilmek için gaz monitörleri de kullanılabilmektedir.
Bu soruna yol açan ana neden yeterli ve gerektiği gibi ağız sağlığına önem vermemek ya da sigara içilmesi gibi nedenlerse önce bunlar giderilmelidir. Ağız kokusunun nedeni ne olursa olsun en önemli konu ağız hijyeninin iyi olması gerektiğidir. Ağız kokusu olan kişilerin sadece dişlerini değil dillerini de fırçalaması kokuyu giderme konusunda daha etkili olacaktır. Destek olarak gargara ve spreyler kullanılabilir.
Ağız bakımı ve fırçalamanın yeterli olmadığı diş ve diş eti sorunlarında diş hekiminin müdahalesi gerekebilir. Bademciklerin oluşturduğu kokularda ise ilaç tedavisi yetersizdir, oluşan magma çok rahatsız edici hale gelirse radyofrekansla bademciklerin küçültülmesi ya da tüm alınması gerekebilir.
İlerlemiş kronik sinüzit ve burun iltihaplarında ameliyat gerekebilir.
Reflü varlığında basit ilaçlarla geçmiyorsa, PH monitörizasyon ve gastroskopi ile tetkik edeilerek endoskopik ameliyatlar yapılabilir.
