Alerji, Yunanca 'değişik iş veya değişik reaksiyon' anlamına gelen bir kelime olup aşırı duyarlılık reaksiyonlarını anlatmak için kullanılmaktadır.
Alerji vücudumuzun değişik organ ve dokularında bazı maddelere karşı aşırı duyarlılık oluşmasıdır. Alerjinin hastalık olarak adlandırılabilmesi için bu duyarlılığın vücuda zarar verir hale gelmiş olması gerekir.
Alerjik hastalık bulguları ve tanısı alerjinin etkilediği doku ve organa göre değişir. Burunda alerjik rinit, yutak ve genizde alerjik faranjit, bronşlarda ve akciğerde alerjik bronşit ve astım, gözde alerjik konjoktivit, ciltte alerjik dermatit vb oluşur.
Günümüzde enfeksiyon hastalıklarının azalması ile alerjik rahatsızlıklarda artış olmuştur. Avrupai yaşam tarzı, suni maddeler, gıdalardaki katkı maddeleri insanların alerjenlerle daha fazla karşılaşmasına neden olmaktadır. Bu da duyarlı insanların antijene daha kolay maruz kalmasına, duyarlılaşmasına ve alerjik hastalıkların sıklığında artışa neden olmaktadır.
ALERJİ İLE İGİLİ TANIMLAR
Alerjisi olmayan kişiler için doğal seyreden bağışıklık sistemi davranışının , "alerjisi olan kişilerde farklı tepki vermesine alerji denir.
Bu durum "aşırı reaksiyon veya aşırı duyarlılık hali" olarak özetlenebilir. Normalde vücut savunma mekanizması olan bağışıklık sistemi insanlar için zararlı olmayan birtakım maddelere yanıt verir. Bu yanıt sonucunda oluşan belirti ve bulgular alerjik rahatsızlığı oluşturur.
Antikor
Vücudun bağışıklık sisteminin yabancı maddeler ve mikroplarla savaşmak için oluşturduğu proteinlerdir. Mikropları bu proteinlerle işaretler, yok eder. Yani vücudun mikroplarla savaşında silahlarından biridir.
Antijen
Antijenler genellikle protein ve polisakkarit yapısında canlı organizma kısımları ya da ürünleridir. En önemli antijenler bakterilerinin yapısına girenlerdir. Antijen-antikor tepkimeleri vücuda zararlı mikroplarla savaş gibi birçok olayda rol alır. Genel anlamda antijen vücut için zararlı bir maddenin ismidir. Bu kural alerjik tepkiye neden olan antijenler için tam olarak geçerli değildir çünkü alerji yapabilen antijenlerin büyük bir kısmı besinlere alerji örneğinde olduğu gibi zararlı değildir.
Alerjen
Alerjik reaksiyonlara neden olan maddelere, antijenlere "alerjen" denir. Bu maddeler solunum yolu ile alınabildiği gibi, ciltten temas ya da yiyecek şeklinde ağızdan da alınabilir. Bu maddelerin alerjik reaksiyon geliştirebilmesi için vücuda daha önceden girmiş olmaları gerekir. Yani vücudun bağışıklık sisteminin bu maddeyle daha önce karşılaşması ve bunlara duyarlı hale gelmesi gerekir. Daha sonraki karşılaşmalarda çok hızlı bir şekilde reaksiyonlar gelişir. Reaksiyon gelişiminden de vücuttaki mast hücrelerinin alerjenler aracılığı ile parçalanması ve içinden "histamin" denilen maddenin çıkması sorumludur.
Duyarlanma (sentizizasyon)
Duyarlanma, bağışıklık sisteminin antijenle temas etmesi, onu belleğine alması ve ona karşı özel antikorları üretmesidir. Daha sonraki karşılaşmada bağışıklık sistemi antijeni kolaylıkla tanıyacak ve hemen reaksiyon gösterecektir.
Atopi
Alerjik bir yapıya sahip olmak demektir. Bu durum kalıtsaldır. Bir çocuk eğer bir ebeveyni alerjikse %25 alerjik olma riski taşır. Eğer her iki ebeveyni de alerjikse alerji gelişme riski %50 dır.
İrritan
İrritan maddeler gerçekte alerjen olmayıp alerjik şikayetleri arttıran çoğu kimyasal maddelerdir. Bunlara örnek olarak sigara dumanı, boya, plastik ve parfüm kokuları, aşırı sıcak ve soğuk ortamlar verilebilir.
