Boğaz ağrısının sık görülen nedenleri;
1. İnfeksiyonlar (Viral,Bakteriyel, Mantar ve nadiren görülen infeksiyonlar)
2. Alerji
3. İritasyon
4. Travma
5. Larengofarengeal reflü
6. Tümörler
Virüsler;
Burun tıkanıklığı, hapşırma, genel halsizlik, boğaz ağrısı ,boğaz ve genizde kuruma,ateş,kas ve eklem ağrıları virüs infeksiyonlarının üst olunum yolunda oluşturdukları hastalıkların genel belirtileridir.Bu hastalıklar soğuk algınlığı,grip olarak adlandırılırlar.Bu hastalıklar özellikle sonbahar ve kış aylarında salgın hastalıklara neden olurlar.
Kızamık, su çiçeği, boğmaca gibi, virüslerin yol açtığı hatalıklarda boğaz ağrısı ve ateş belirtileri gösterirler.
Viral infeksiyon hatalıklarının tedavisi yatak istirahati, bol sıvı alma ve ateş düşürücü,ağrı kesici alarak yapılmalıdır.Genellikle viral üst olunum yolu infeksiyonları 1 haftada geçerler. İnfeksiyon daha uzun sürerse mutlaka bir doktora gidilmelidir.
Bir haftadan fazla süren bir virüs enfeksiyonu, **enfeksiyöz mononükleoz**dır. Bu virüs, lenf bezlerini tutar, bademcikte büyüme yapar ve üzerini beyaz bir zar kaplar. Boyun, koltukaltı ve kasıktaki lenf bezlerinde şişme görülür. Bazen boğaz ağrısı, solumayı bile zorlaştırır, karaciğeri etkileyerek sarılığa sebep olabilir,dalak tutulumu olup dalak rüptürüne (patlamasına) neden olabilir. Altı hafta veya daha uzun sürebilen aşırı halsizliğe yol açabilir.
Bu hastalık, yetişkin ve bulûğ çağında ağırdır, fakat çocukluk döneminde daha hafif geçer. Tükrük ile geçtiği için **öpücük hastalığı** da denir. Buna karşın, ağızdan ele, oradan tekrar ağza geçerek de bulaşabilir. Bu yüzden, aynı havlu, yemek kapları kullanılmamalıdır.Hatalık doktor tarafından muayene ve laboratuvar testleri ile kolayca teşhis edilebilir.tedavi mutlak yatak istirahati ,vitaminler ve ateş düşürücü ağrı kesicilerle yapılır.
Bakteriler;
Üst olunum yollarında infeksiyona neden olan bir çok bakteri türü vardır (streptokoklar,stafilokoklar,pnömokoklar ve diğerleri).
Bu bakteriyel infeksiyonlardan beta hemolitik streptokoklarla oluşan boğaz infeksiyonu ayrı bir öneme sahiptir. Tedavi ihmal edilirse kalpte, böbreklerde ve eklemlerde ciddi hastalıklara neden olurlar. Hastalık belirtileri şidetli boğaz ağrısı, ateş, halsizlik, eklem ağrıları şeklinde ortaya çıkar. Bademcilerin üstünde beyaz bir tabaka oluşumu, boğazın çok kızarık olması ve boyunda ele gelen lenf bezeleri beta infeksiyonundan şüphelenmemize neden olur. Tanıyı doğrulamak için kısa sürede sonuç veren strep A testi ile veya boğaz kültürü ile (sonuç genellikle 48saatte alınır) konur.
Tedavi 10 günlük antibiyotik (penisilin veya penisilin türevleri ile) verilerek yapılır. Diğer bakteriyel boğaz infeksiyonlarında tedavi benzer antibiyotiklerle 5 ila7 gün gibi daha kısa ürede sonuçlandırılır.
Reflü;
Boğaz ağrısı, yanma, yutma güçlüğü, kronik öksürük, mide sıvısı ve midedeki besinlerin boğazımıza gelmesi reflü hastalığının belirtileridir. Nedeni beslenme alışkanlığımıza ve sindirim sitemi hastalıklarına bağlıdır. Hastaların büyük bir çoğunluğu KBB uzmanlarına baş vururlar. Tanıyı desteklemek için PH moniterizayonu, endokopik muayene, radyolojik görüntüleme, sintigrafi yapılabilir. Tecrübeli bir hekim öykü ve detaylı KBB muayenesi ile kolayca tanı koyabilir. Daha sonraki adım hastanın bir gastroenteroloji uzmanına yönlendirilmelidir.
Reflü hatalarının uyması gereken kurallar: Sigara, alkol bırakılmalı, çay ve kahve azaltılmalı, asitli, gazlı içecekler içilmemelidir. Uykudan önceki 3 saat besin alınmamalı, baş yüksekte yatılmalıdır. Ağır cisimler kaldırılmamalıdır. İlaç olarak doktorun tavsiye ettiği preparatlar kullanılmalı, çok ileri vakalarda cerrahi tedavi uygulanabilir.
Alerji:
Saman nezlesi ve mevsimsel alerjisi olanlar, burun akıntısı, burun kaşıntısı, hapşırık, geniz akıntısı, burun tıkanıklığı gibi şikayetlerinin olduğu sırada boğaz ağrısı da hissederler. Ağrının nedeni burun tıkanıklığı sonucu ağız solunumu ve ona bağlı olarak ağız ve boğazın kurumasıdır.
Alerjik hastalarda sık gelişen sinüzitler ona bağlı geniz arkası akıntılar boğazda tahrişe ve ağrıya yol açabilirler.
İritasyon:
Kışın, burun tıkanıklığı olanlarda, evlerin ısıtılması sonucu oluşan kuru havanın etkisiyle, bilhassa sabahları artmış olarak hissedilen boğaz ağrısı olabilir. Bu, odanın nemlendirilmesi ve sıvı alımı ile önlenebilir.
Sigara, alkol alışkanlığı olanlarda, ortamda hava kirliliği olan işyerlerinde çalışan kişilerde de sık boğaz infeksiyonları ve tahrişe bağlı olarak boğaz ağrısı oluşur.
Bir müsabakada veya başka bir yerde aşırı bağıran bir insanda, hem boyun kaslarının yorgunluğu, hem de boğazın tahrişinden dolayı boğaz ağrısı görülür.
İyi eğitilmiş spiker ve şarkıcılar, boğazlarını nasıl koruyacaklarını bilirler. Derin nefes alarak, boğaz kasları yerine göğüs ile karın kaslarını kullanarak, yükses ses çıkartabilirler. Profesyonel olarak sesini kullanan kişiler bol su içmeli, sigara ve alkolden uzak durmalıdır.
Tümörler:
Boğaz, dil ve nefes borusunun tümörleri her zaman olmasa da, çoğunlukla uzun süreli sigara ve alkol kullanımı ile ilgilidir. Bazen kulaklara da yansıyan boğaz ağrısı ve yutma güçlüğü, böyle bir tümörün belirtisi olabilir. Boğaz ağrısı, çoğunlukla uzun süreli ve hafiftir.
Diğer önemli şikayetler, ses bozukluğu, boyunda şişlik, açıklanamayan zayıflama, tükürük veya balgamda kan olmasıdır.
Teşhis, kulak, burun, boğaz hekimince konur. Özel aynalar veya endoskopik aletler ile bu bölgeler muayene edilir. İki haftadan daha uzun süren ses kısıklığı, boğaz ağrısı, yutma güçlüğü şikayeti olan hastalar en kısa zamanda doktora gitmelidir.
Boğaz Ağrısında Sorular Cevaplar:
Boğaz Ağrımı Nasıl Tedavi Edebilirim?
Soğuk algınlığı veya nezlenin yol açtığı boğaz ağrısı, aşağıdaki şu uygulamalarla biraz azaltılabilir:
-
Sıvı alımınızı arttırınız. (çok sıcak ve soğuk sıvı almayın)
-
Yatak odanızda bir nemlendirici veya buhar kaynağı bulundurunuz. Kendinizi bitkin hissediyorsanız yatak istirahati yapın.
-
Tuzlu su ile günde birçok kez boğazınızı gargara yapınız. (yarım bardak suya dörtte bir çorba kaşığı tuz konur)
-
Hafif ağrı kesiciler kullanabilirsiniz. Grip ve soğuk algınlığı için üretilmiş ilaçları doktorunuza danışarak almalısınız, bu tür ilaçlar tansiyon, kalp, prostat büyümesi ve göz tansiyonu olan hastalar için ciddi yan etkiler yapabilir.
-
Boğaz ağrınızı azaltacak pastil ve gargaralar kullanabilirsiniz.
İki haftadan uzun süren boğaz ağrısı ve ses kısıklığı tehlikelimidir?
Doktora Ne Zaman Gitmeliyim?
Boğaz ağrısı ve ses kısıklığı uzuyorsa ciddi hastalıkların belirtisi olabileceği unutulmamalıdır., Kısa sürede iyileşen basit bir soğuk algınlığına bağlı olmadığı düşünülürse ve iki haftadan daha uzun sürüyorsa, belirgin bir sepeb yada kaçınabileceğiniz bir alerji veya tahriş edici madde sebep olmuyorsa, doktora başvurmak gerekir.
Doktora başvurmak için uyarı olan belirtiler nelerdir?
-
Şiddetli ve uzun süren boğaz ağrısı
-
Nefes almada güçlük
-
Yutmada güçlük
-
Ağzı açmada güçlük
-
Eklem ağrıları
-
Kulak ağrısı
-
Yüzde, gövdede, kol ve bacaklarda döküntüler.
-
Ateş (38 derecenin üzerinde)
-
Sık tekrarlayan boğaz ağrısı
-
Boyunda şişlik
Ne Zaman Antibiyotik Almalıyım?
Antibiyotikler, bakterilerin üremesini durduran veya onları öldüren ilaçlardır. Hekim, sık boğaz iltihabına yol açan **strep** türü bakterilerden şüphelendiği zaman penisilin, eritromisin gibi antibiyotikler reçete eder. Fakat bazı bakteri türleri, penisilinden etkilenmez böylece diğer antibiyotik gruplarını kullanmak gerekir.
Antibiyotikler, virüsleri öldürmezler, fakat virüsler insanın bakterilere karşı olan direncini zayıflatırlar. Bu tür bakterilerin de olduğu karışık iltihap oluşursa, antibiyotikler gerekli olabilir. Antibiyotik, hekim tarafından reçete edildiği zaman, hekimin tavsiye ettiği şekilde tam olarak kullanılmalıdır. Aksi takdirde, iltihap baskı altında gerilemişken, ilaç kesildiğinde tekrarlayabilir.
Ailenin Diğer Fertleri Tedavi Edilmeli mi veya Boğaz Kültürü Yapılmalı mı?
** Beta Hemolitik Streptokok mikrobu**, kültürde ürediği zaman, bu mikrop çok bulaşıcı olduğu için, bazı durumlarda ailenin diğer fertlerine boğaz kültürü yapmak, koruyucu veya tedavi edici ilaç vermek gerekebilir. Bundan dolayı, diğer aile fertlerinizin boğazının nasıl olduğunu hekiminize söylemeyi unutmayınız. Aile fertlerine çok yaklaşmayınız ve havlu, tabak gibi malzemeleri beraber kullanmayınız. Ellerinizi sık sık yıkayınız.
Burada anlattığımız tavsiyeler genel bilgilerdir. Fakat unutmayınız ki, özel rahatsızlığınız için en iyi tavsiye, şikayetlerinizi dinleyen ve sizi muayene eden doktorunuzun tavsiyesidir.
Grip aşısı önerir misiniz?
Dünya sağlık örgütü her yıl önceki yılların istatistiklerini inceleyerek salgınları önlemek ve toplum sağlığını korumak için ülkelere göre değişen uygun mevsimlerde grip aşısı önermektedir
ülkemizdede sağlık bakanlığı 10 yaş altı ve 50 yaş üzerinde olanlara, genel kanı yuva, kreş, okul, kışla gibi kalabalık ortamdakilere, sağlık personeline, kronik hastalığı olan hastalara uygulanması yönündedir.
