Çocuk- Bebeklerde Uyku Apnesi nedir?
Uyku apnesi sadece erişkinlerde değil çocuk ve bebeklerde de görülebilen önemli bir sağlık sorunudur. En sık neden bademcik, geniz eti büyümeleri ve şişmanlık olmakla birlikte çene, ağız ve burundaki anatomik bozukluklar da diğer nedenler arasındadır.
Saat olarak yeterli uyumuş olsa bile çocuk sabah yataktan kalktığında kendisini yorgun ve uykulu hisseder. Baş ağrısı ve ağız kuruluğundan şikayet edebilir.
Uyku apnesi sorunu yaşayan çocuklarda parasomni denen ve uykunun REM fazında kalamamaya bağlı unutkanlık ve dikkat eksikliği nedeniyle okulda başarının düşmesi, sinirlilik, kavgacılık, sıklıkla ağlama gibi davranış bozuklukları gelişebilir. Bu tür sıkıntısı olan çocuklar iştahsız, gergin ve sıkıntılıdır.
Ayrıca geceleri altını ıslatma problemleri görülebilir.
Sürekli ağzından nefes alan ve yeterli uykusunu alamayan çocuklarda; diş ve damak gelişim bozuklukları, diş çürükleri, ağız kokusu, sık boğaz ağrısı ve iltihabı, yutma bozuklukları, yüz gelişim bozuklukları, gelişme geriliği, büyümenin yavaşlaması gibi sorunlar başlayabilir.
İleri apnesi olanlarda her nefes durmasıyla kandaki oksijen miktarı azalır ve kalp kanı pompalamak için daha fazla zorlanır. Kalp bazen düzensiz çalışır hatta bir kaç saniye durabilir. Bu tür nefes durmaları gece boyunca sayısız defa tekrarlayabilir. İleri durumlarda uykudaki ani ölümler olabilir.
Bebeklerde Gelişim Geriliğine Bağlı Apne
Bebeklerde yani 1 yaşın altında uyku apnesi gelişme eksikliğine bağlı larenksin (gırtlağın) ve solunum sisteminin yeterli oluşmaması gibi sorunlardanda kaynaklanabilir. Bunların yüzde 95' i bir yıl içinde bebeğin gelişmesiyle geçer. Ancak bazen hayati tehlike oluşturabilecek boyuttadır. Bu gruptaki bebekler daha doğdukları dönemde sıkıntı çekmeye başlarlar, uyku dışında normal nefes almada da sıkıntıları vardır. Bu grup hastalar, cerrahi ya da tıbbi müdahale gerektirir. Çenede küçüklük, alt çenenin geride olması, dilin aşırı büyük olması gibi değişik yapısal bozukluklarda uyku apne sendromuna yol açabilir.
Çocuk ve Bebeklerde Uyku Apnesi Tanısı
Horlayan her çocuk KBB uzmanı tarafından detaylı olarak muayene edilmelidir.
Sıklıkla detaylı bir endoskopik KBB muayenesi tanı için yeterlidir. Burun pasajının, geniz boşluğunu dolduran geniz etinin, adenoid dokusunun, ağız içindeki tonsillerin yani bademciklerin değerlendirilmesi gerekir.
Artık çağımızda obezite yani şişmanlık da çocukluk çağında görülmeye başladığı için kilo sorunu olan çocuklar ayrıca değerlendirilmelidir.
Bebeklerdeki muayenelerde daha özenli davranılmalıdır. Flexibl denen yumuşak endoskoplar ya da ince bebek endoskopları ile muayene yapmak gerekebilir. Bebeklerde de tüm solunum yolu incelenmelidir.
Geceleri horlama ve tıkanmanın yoğun olduğu durumlarda uyku testi yapılabilir.
Çocuk ve Bebeklerde Uyku Apnesi Tedavisinde Neler Yapılabilir?
Çocuklarda apnenin sebebi tam olarak ortaya konduktan sonra hangi şekilde tedavi yapılacağı planlanmalıdır.
Burun, geniz ve boğazdaki enfeksiyon hastalıkları ve alerjik hastalıklarda öncelikle ilaç tedavisi yapılır. Unutulmaması gereken allerjinin de burun tıkanıklığına yol açıp apneye neden olabileceğidir.
Şişman çocuklarda kilo sorununu çözmeye yönelik tedaviler başlanır.
Ancak ileri geniz eti büyümesi, bademciklerin aşırı büyüklüğü gibi durumlarda ameliyat en kısa ve kesin tedavidir. Bademciklerin aşırı iltihaplı olmadığı ancak büyük olduğu durumlarda bademciğin tümüyle alınması yerine lazerle küçültülmesi tercih edilmelidir. Çocuk ameliyatlarının tamamına yakını çocukların korku duymaması, bir şey görmemesi ve hissetmemesi için genel anestezi altında yapılır.
Çocukluk çağı apnelerinde bazı özel doğumsal anomaliler dışında yüzde yüze yakın başarı sağlanır.
