Guatr (Tiroit Bezi) Ameliyatı Nedir? Nasıl yapılır?
Tiroit hastalıklarında ameliyatın gerekli olduğu durumlar;
- İğne biyopsisi ile kanser hücresi saptanması,
- İyi huylu kabul edilen nodüllerin çapının giderek büyümesi ve boyunda baskı belirtileri oluşması,
- Tiroit bezinin aşırı hormon ürettiği hipertiroidi hastalığının ilaçla veya radyoaktif tedavi (atom tedavisi) ile kontrol altına alınamaması veya alınamayacağının öngörülmesidir.
Tiroit ameliyatı, tiroit bezinin kısmen veya tamamen içindeki nodüllerle beraber çıkartılmasıdır. Gerekli durumlarda, kanser şüphesi varlığında ameliyat sırasında dokudan alınan parçadan patolojik inceleme yapılarak, ameliyat daha genişletilebilir. Bu ihtimalin olduğu durumlar için operasyon öncesi hasta bilgilendirilmelidir.
Operasyon sonrası boyunda bir dren (küçük bir plastik tüp) olabilir. Bu tüp, operasyon yerinde sıvı birikimini önlemek içindir. Sıvı azaldığı zaman 2-3 gün içinde çıkartılır. Çoğu hasta bir gün içerisinde taburcu edilir.
Tiroit operasyonlarından sonra nadiren kanama, kısık ses, yutkunmada zorluk, boyun derisinin hissizliği ve düşük kan kalsiyumu gibi yan etkiler olabilir. Birkaç hafta içinde normale dönmesi beklenir. Tiroit bezinin tamamı çıkartılmış hastalarda operasyon sonrası düşük kan kalsiyumu ihtimali daha yüksektir. Kanlarında kalsiyumu düşük hastalara kalsiyum verilebilir.
Tiroitde kanser tanısı ile yapılan ameliyatlarda, ameliyat öncesinde ya da sırasında boyunda hastalık içeren (metastatik) lenf düğümü varlığının tespit edilmesi durumumda aynı ameliyat sırasında boyundaki lenf bezi gruplarının da çıkartılması da(boyun diseksiyonu ameliyatı) gerekmektedir.
Tiroit cerrahisindeki en büyük risk ise ses teline giden sinirin zedelenmesidir.Kalıcı ses kısıklığı ve nefes darlığı oluşabilir. Bu durum teknolojinin iyi olduğu ameliyat koşullarında ve tecrübeli ellerde son derece nadirdir. Ancak ileri tümör olan hastalarda ses teli siniri tümör içinden geçiyorsa alınmak zorunda kalınabilir.
Tiroit operasyonu geçiren hastalar operasyon sonrası tiroit hormonlarına gereksinim duyabilirler. Bu durumlarda ilaç olarak tiroit hormonları verilerek eksik giderilir. Tiroit bezi tüm alınanlarda ömür boyu kontrollü olarak ilaç kullanmak gerekir.
Tiroit ameliyatlarında yeni sistemler
Endoskopi destekli cerrahi
Endoskopi destekli cerrahide amaç boyunda ameliyat izinin en aza indirilmesidir. Boyunda 0.5 cm lik küçük bir kesi yapılarak buradan yerleştirilen cerrahi aletler ile endoskopik görüş altında yapılmaktadır. Bu cerrahinin avantajı boyundaki kesinin küçük olması ve anatomik yapıların endoskopik görüntünün büyütme özelliği ile daha yakından görülebilir olmasıdır.
Cerrahi süresinin uzaması ve endoskopun iki boyutta görüntü sağlaması derinlik hissinin tam olmaması, daha fazla tecrübe gerektirmesi bu tekniğin en önemli dezavantajlarıdır.
Robot yardımı ile cerrahi
Robot yardımı ile sadece koltuk altından yapılan kesiden girilip tiroit bezine ulaşılarak robot kolları yardımı ile gerçekleştirilen bir ameliyat tekniğidir. Bu tekniğin avantajı boyunda görünür bir yara izi olmaması yanında anatomik yapıların çok yakından ve büyütme ile görülmesini sağlayarak üç boyutlu görüş altında hassas cerrahi yapılabilmesi ve ameliyat sonrası dönemin daha rahat olmasıdır. Robot kollarının esnekliği ve geniş açılı üç boyutlu endoskopik görüş, tek taraftan girilerek her iki taraf tiroit loblarının çıkartılmasına olanak tanımaktadır. Boyunda lenf bezlerinin çıkarılması gereken tiroid kanseri olanlarda boyunda büyük ameliyat izi olmadan robot yardımı ile yapılabilmesi bu tekniğin diğer bir avantajıdır.
Robot teknolojisinin pahalı olması ve özel eğitim gerektirmesi bu yaklaşımın en önemli dezavantajlarıdır.
