Septoplasti, SMR (Septum deviasyonu ameliyatı) nedir?
Septum deviasyonunun tedavisi cerrahidir ve bu ameliyata septoplasti adı verilir.
Septoplasti ameliyatı genel veya lokal anestezi ile yapılabilir. Ameliyat genellikle ortalama 1 saat sürer.
Ameliyatta sıklıkla burun delikleri içinden yapılan ve ameliyat sonrasında dışarıdan görünmeyen kesiler uygulanır. Ameliyat sırasında septumun kemik ve kıkrdak yapıları ortaya konarak değişik tekniklerle düzeltilir.Yerinde düzeltilemeyen aşırı eğik kısımları ise dışarı alınır. Eski ameliyatlardan farklı olarak bu kemik ve kıkırdak dokular atılmayıp olabildiğince yeniden şekil verilerek yerine yerleştirilir. Ameliyatın sonunda düzeltilen septumu yerinde tutmak için her iki burun boşluğuna 1-3 gün kalmak üzere eski bez tampon yerine silicon vb tamponlar veya kendiliğinden eriyen tamponlar kullanılır.Bunlar dokuya yapışmayan,kan emme özelliği olan çıkarılması kolay, ağrı yapmayan, ortası delik olduğu için bir ölçüde hava geçişi sağlayan tamponlardır.
Ameliyat sonrası yüzde herhangi bir şişme veya morarma görülmez. 1 gece hastanede yatırılabilir, bazen aynı gün evine yollanabilir. Birkaç gün içerisinde tampon alınınca işine dönebilir. Ancak tam olarak burun dokularının iyileşmesi 3-6 haftayı bulmaktadır. Septoplasti ameliyatlarının yüzün şekli üzerinde olumlu ya da olumsuz bir etkisi olmaz. Ameliyatta amaç solunumun ideal olamasa da daha iyi hale getirilmesidir.
Septoplasti ameliyatı için yaş sınırı var mıdır ?
Çok özel durumlar dışında ameliyat, kemik büyüme yaşının tamamlandığı 17-18 yaşlarında yapılır.Daha önce yapılan ameliyatlardan sonra kemik ve kıkırdak büyümeye devam edeceği için yeniden eğilmeler olabilir,yeniden ameliyatlar gerekebilir. Ancak çok ileri sorunu olan daha küçük yaştakilere, ilerde yeniden bir ameliyat gerekebileceği bilgisi verilerek çocuk septoplasti tekniği ile opersyan yapılabilir.
Septoplasti ameliyatından hemen sonra neler olur ?
- Ameliyattan sonra yerleştirilen tamponlar nedeniyle burundan yeteri kadar nefes alınamaz, ağızdan nefes alınması gerekir.
- Tamponlar burun salgısının artmasına neden olur. Hem önde tamponların kenarından, hem de genizden pembe renkli hafif kanlı bir akıntı görülür. Giderek azalacak şekilde tamponlar alınana kadar devam eder.
- Önerilen ilaçlar düzenli kullanılmalıdır.
- 2. günden sonar çok sıcak olmamak koşuluyla kısa süreli banyo yapılabilir.
- Ameliyattan sonra burunda kuruma hissi ve içinde kabuklanmalar meydana gelebilir. Bunları en aza indirgemek için tamponlar alındıktan sonra burun hafifçe temizlenebilir.Burun spreyleri, özel burun yıkama lavajları kullanılabilir. İlk günlerde günde birkaç kez buhar tedavisi yapmak yararlı olabilir.
- Doktor izin verene kadar burun sümkürülmemelidir.
- Burun travmasından kaçınılmalı, elle oynanmamalıdır.
- 1-2 hafta süreyle yorucu fiziksel aktivitelerden kaçınılmalı,dinlenmeye özen gösterilmelidir.
- Burun içindeki tam iyileşme 3-6 hafta arasında tamamlanacaktır. Bu süre içinde önerilen pansumanlara ve kontrollere düzenli gidilmelidir.
Oluşabilecek bazı riskler ve komplikasyonlar :
a) Ameliyat sonrasında birkaç hafta içinde kanama olabilir. Oluşan kanamaları durdurmak için burna tampon yapmak ve müdaheleler gerekebilir.
b) Oluşabilecek enfeksiyonlar nedeniyle ilave antibiyotikler kullanılabilir.
c) Dudağın üst kısmında ve/veya üst ön dişlerde geçici his kaybı olabilir.
d) İstenen kadar düzelmemiş, tekrarlayan veya süreklilik gösteren solunum problemleri görülebilir.
e) İlk aylarda burun içindeki yapışıklıklar veya skar dokusu oluşması, burun septumunda yeniden bozulma ve eğilmeler veya yeni bir burun travması sonrasında oluşan bozulmalar olması halinde düzeltme ameliyatı gerekebilir.
f) Burun içindeki ortadaki ince duvarda (septum) delik oluşabilir. Bu genellikle büyük sorun yaratmaz. Bazen ıslık sesi, kabuklanma, kanama yapabilir. Yeni müdahale gerektirebilir.
Septal Stapler (Burun içi zımbası) ile Tamponsuz Ameliyat:
Son yıllarda tampona alternatif olarak başarı ile uygulanan kendiliğinden eriyen dikişler ameliyat sonrasının son derece rahat ve konforlu geçmesini sağlamaktadır.
Ancak dikiş uygulamaları, hastaları tamponların neden olduğu rahatsızlıklardan kurtarma avantajına karşın, oldukça dar bir bölge olan burun içinde özellikle arka kısımlara kadar ulaşan etkili bir uygulama her zaman başarılamaz ve ameliyat süresinde belirgin uzamaya neden olabilir.
Yeni geliştirilen septal stapler (burun içi zımbası) bu sorunu ortadan kaldıran bir çözüm olarak kullanılmaya başlandı.
Septal stapler ile ameliyatın sonunda 1-2 dakika içinde burun içi mukozayı yerine tespit edilebilir. Septum üzerine yerleştirilen bu zımbalar 7-10 gün içinde eriyerek kaybolduğu için ek bir temizlik veya alınmasına ihtiyaç yoktur.
Silikon burun tamponları
Günümüzde mümkün olduğunca burun tamponlarının az kullanılmasına çalışılmakta tampon gerekiyorsa çok değişik hava yolu bulunan silikon tamponlar veya kendiliğinden eriyen tamponlar kullanılmaktadır.
Endoskopik sinüs cerrahilerinden sonra hava yolunu etkilemeyen, küçük, kendiliğinden eriyen tamponlar kullanılmakta ve bu da ameliyat sonrası konforu oldukça arttırmaktadır.
Septoplasti ya da rinoplasti cerrahilerinden sonra tampon konulmadan sadece dikiş desteğiyle takip edilebilse de en güvenli, konforlu, silikon hava yollu tamponlardır. Bu tamponların kullanımı tüm dünyada giderek artmaktadır..
Bu tamponların başlıca avantajları:
- Enfeksiyon ihtimalinin azlığı
- Nefes alabilmeyi kolaylaştırmaları
- Tampon çekilirken ağrı olmaması
- Ameliyat sonrası stabilkizasyonu sağlamaları ve doku yapışıklıklarını önlemeleri
- Rinoplasti sonrası nazal çatıyı bozmadan dengelemesi
Burun tamponları normalde operasyondan sonra 2 gün içinde alınmaktadır. Bazen özel durumlarda bu süre üç ya da dört güne çıkarılmakta ancak hasta tamponluyken burnundan nefes alabildiği için operasyon sonrası konforu çok bozmamaktadır.
