Apne Tanısında Uyku Endoskopisi
Oldukça ciddi bir sağlık sorunu olan uyku apnesi, oksijen yetmezliğine bağlı sürekli uykululuk, yorgunluk, kilo alma, depresyon, baş ağrısı gibi problemlere neden olmasının yanı sıra yüksek tansiyon, kronik kalp hastalıkları ya da ciddi kalp ritmi bozulmaları ve kalp durması gibi sonuçlar doğurabilmektedir.
Uyku sırasında hava yolunu çevreleyen dokuların gevşeyip çökerek hava kanalını tıkaması, solunumun azalması ya da tamamen durması anlamına gelen tıkayıcı uyku apnesinde, en önemli adım problemin nedeninin ve yârinin saptanmasıdır.
Apne tanısında en önemli yöntem olarak kabul edilen uyku testi (polisomnografi) apnenin varlığı, tipi ve ciddiyeti hakkında detaylı bilgi verir.
Üst solunum yolundaki tıkanmanın yeri ve horlamaya neden olan bölge ise ancak uyku endoskopisi ile tam olarak görüntülenip belirlenir. Yapılacak tedavi ve ameliyatın planlanmasında önemli avantajlar sağlanır.
Uyku endoskopisi nedir?
Uyku endoskopisi bir ameliyat değil, tanıyı destekleyen girişimsel bir yöntemdir. Bu konuda yeterince deneyimli KBB uzmanı tarafından yapılması gerekir. İşlem süresi kısa olup sıklıkla 15 -20 dakikayı geçmez.
Uyku endoskopisi ile apne problemi olan hastalarda burun, geniz, boğaz ve gırtlaktaki tıkanıklığın yeri, seviyesi ve derecesi görüntülenerek belirlenir.
Günümüzde uyku apnesi olan hastaların tedavilerinin planlanabilmesi için standart olarak yapılan polisomnografik uyku testi yanında uyku endoskopisi yapılması ile gereksiz tedavi, ameliyat ve girişimlerden kaçınılması, daha doğru ameliyat ve tedavi yöntemlerinin uygulanması mümkün hale gelmiştir.
Uyku endoskopisi nasıl yapılır?
Bu işlemde hastalar, beynin uyku düzeyini takip eden bir monitör (Bispectral index–BIS) eşliğinde, normal uykuyu taklit edecek seviyede hafifçe uyutulur. Burun deliklerinden bükülebilen yumuşak flexible endoskopik kamera ile girilir. Horlama ve uyku apneleri sırasında hava yolu boyunca geniz, küçük dil, yumuşak damak, dil kökü ve gırtlak bölgesindeki darlık ve tıkanıklık oluşan bölgeler detaylı olarak görüntülenir.
Uyku endoskopisi nasıl yorumlanır?
Değerlendirmede uyku endoskopisi bulguları, uyku testi (polisomnografi) sonuçları, muayene bulguları, hastanın kilosu, yaşı ile birlikte ele alınmalıdır.
Uyku endoskopisi ile üst solunum yolunun değerlendirilmesinde çeşitli yöntemler vardır. VOTE skalası en sık kullanılandır.
4 seviyede değerlendirilme yapılır.
Yumuşak damak
Küçük dil
Bademcik
Dil kökü - Gırtlak bölgesi
Bu değerlendirmeyi takiben problemin yerine ve oluşma şekline yönelik en uygun cerrahi ya da cerrahi olmayan yöntemlerin seçilmesi ve planlamaların yapılması uyku apnesinin tedavisinde elde edilen başarıyı önemli ölçüde artırmıştır.
Son yıllarda daha sık olarak uygulanan uyku endoskopisi genel olarak ameliyat kararından önce yapılır daha sonra ameliyat planlanır. Bazı özel durumlarda uyku endoskopisi yapılıp gerekiyorsa hasta uyandırılmadan ameliyata devam edilebilir.
