Kulak Bakımı - Koruma
Kulak zarı delikse kulağın içine su kaçırılmamalı banyo yaparken kulak vazelinle sıvanmış bir pamuk parçası veya diğer tıkaçlarla tıkanmalıdır. Market ve eczanelerde değişik boyutlarda kulak tıkaçları satılmaktadır. Yüzerken, tıkaçların düşebilme ihtimaline karşı tıkaçlara ilave olarak bone giyilmeli veya kulağın ölçüsüne göre yapılan özel tıkaçlar kullanılmalıdır.
İlaç Tedavisi
Çocuklarda ve erişkinlerde oluşan orta kulak iltihaplarının çoğu virüs denilen mikroplarla olur, antibiyotik etki etmez. Ağrı kesiciler, grip ilaçları ve direnç artırıcılar kullanılır.
Ancak sarı yeşil renkli,kokulu akıntı ve bakteri denilen mikroplara ait diğer bulgular varsa mutlaka antibiyotik verilmelidir. Genellikle antibiyotik kullanım süresi 5 -7 gündür, ancak gereken durumlarda 2 haftaya kadar uzatılabilir. Antibiyotik tedavisinde sıklıkla ‘geniş spektrumlu’ antibiyotikler tercih edilir. Ancak tekrarlayan, tam tedavi olamamış iltihaplarda kulak ve boğazdan kültür yapılarak mikrobun türü tespit edilir ve uygun antibiyotik verilebilir. Kulak ağrısı 1–2 günde geçebilir ancak iltihabın tam olarak iyileşmesi zaman alır. Yakın takip ve kontrollerle tam olarak tedavi olduğundan emin olunmalıdır.
Ayrıca tekrarlayan ve kulak zarında delik kalan hastalarda, kulak içine damla ve toz olarak antibiyotikler ve şişlik azaltıcılar gerekebilir.
Diğer Tedaviler Gerekli Olabilir Mi?
Çoğu orta kulak iltihabı uygun ilaç tedavisi ile düzelir. Bazı durumlarda kulak zarı çizilerek iltihap dışarı akıtılabilir. Bu hem ağrının hemen azalmasına, hem de zarın parçalanarak delinmesini önleyerek iyileşmenin çabuk olmasına yardımcı olur. Hekim tarafından çizilen zar birkaç gün içerisinde kendiliğinden kapanır.
Alerjik burun ve boğaz hastalıkları sonucu sık tekrarlayan ve sıvı birikmiş olan orta kulak iltihaplarında alerjinin tedavisi yapılmalıdır.
Cerrahi Tedavi
Orta kulak iltihabı, sürekli olarak mikrop barındıran kronik geniz eti ve bademcik iltihabı nedeniyle tekrarlayabilir. Bu durumda, geniz eti ve bademcik operasyonu gerekebilir. Beraberinde kulakta kalıcı sıvı birikmesi varlığında kulak zarı çizilip temizlenebilir veya kulak zarına bir havalandırma tüpü takabilir. Bu tüp, orta kulak basıncı ile dış hava basıncını eşitleyerek işitme azlığını ortadan kaldırır. Tüpler rahatsızlık vermez, iyileşme oluncaya kadar haftalar, hatta aylar boyu kalabilir.
Çoğu akut orta kulak iltihabı kendi kendine iyileşir, ancak iyileşmeyen kronileşen orta kulak iltihaplarında uygulanacak cerrahinin esas amacı, iltihabı kontrol altına almak ve geliştirebileceği zararlı etkilerini önlemek ve işitmede de düzelme sağlamaktır. Son zamanlarda işitmenin de yeniden kazanılması için yöntemler daha da geliştirilmiştir.
Kulak Zarı Ameliyatı (Miringoplasti)
Bu operasyon kulak zarı delik olan ancak orta kulak kemikçiklerinde bir hasar olmadığı ve iltihabın kurumuş olduğu kişilerde yapılabilir. Orta kulak iltihapları sonunda kulak zarında düzelmeyen delik kalmış olanlarda kulak zarını yamamak veya yeniden yapmak için "kulak kanalının derisi, kulak üzerindeki kası kaplayan zar, kıkırdak" gibi birçok doku kullanılabilmektedir.
Operasyon, önden dış kulak yolundan veya kulak kepçesinin arkasından yapılır. Yukarıda belirtilen dokular, kulak zarı oluşturmak veya yama yapmak için kullanılır. Kulak zarı tamiri orta kulağı korur ve işitmenin de düzelmesini bir ölçüde sağlar. Kişi,3-4 gün içerisinde işine dönebilir. Tam iyileşme, yaklaşık 3-6 hafta içerisinde olur ve işitmeye etki de ancak tam iyileşme sonrası belli olur.
Orta Kulak Ameliyatı (Timpanoplasti)
Orta kulak iltihabı, kulak zarıyla beraber orta kulak kemikçiklerinde de hasar meydana getirebilir. Timpanoplasti, hem kulak zarının hem de bu kemikçik zincirinin tamirine verilen isimdir. Bu operasyon, kulak zarının onarılmasını ve çoğu zaman işitmenin de daha iyi olmasını sağlar.
Operasyon, kulak zarı onarımındaki gibi kulak kepçesi arkasından veya önden dış kulak yolundan yapılabilir. Zarın tamiri ile beraber, orta kulak kemikçik zinciri, kemikçiklere yeniden şekil verilerek veya protez kemikcikler kullanılarak tamir yapılır. Bazen kemikçik zinciri ve zarı aynı anda tamir etmek mümkün olmaz. Bu durumda önce kulak zarı onarılır, 3 aylık iyi,leşme süresiinden sonra kemikçik tamiri yapılabilir. Buna “aşamalı operasyon” adı verilir.
Operasyon, genel anestezi altında gerçekleştirilir. Kişi, operasyondan sonra 5-7 gün içerisinde işine dönebilir. İyileşme, yaklaşık altı haftada olur. İşitmedeki iyileşme birkaç aydan sonra daha iyi hissedilir.
Kulak Arkası Kemik + Orta Kulak Tamiri (Mastoidektomi + Timpanoplasti)
Kulak akıntısı daha sürekli, sık ve kötü kokulu olanlarda çevreleyen kemik dokuda tahribat başlamış demektir. Bazen dış kulak yolundaki cilt dokusunun delik kulak zarından içeri girmesi ile orta kulak ve kulak arkası kemiklerin içine yayılıp kemik dokuları tahrip eden "Kolesteatom" oluşabilir. Bu tür ileri hastalıklarda mastoidektomi+timpanoplast ameliyatı uygulanır.
Bazen 2. aşama olarak işitmeyi onarmak için 6-12 ay sonra ikinci bir operasyon gerekebilir.
Radikal Mastoid Operasyonu
Bu operasyonun amacı, işitmeyi dikkate almadan kulak iltihaplarının ve kolesteatomanın temizlenmesi ve yol açtığı tahribatın ilerlemesinin durdurulmasıdır. Çok inatçı iyileşmeyen ,kötü kokulu akıntı olan kulak iltihaplarında yapılır. Operasyon, genel anestezi altında gerçekleştirilir Hasta, genellikle 10-12 gün sonra işine dönebilir.
DÜZELTME AMELİYATLARI
Daha önce radikal ameliyatlarla iltihapları temizlenmiş ancak orta kulak yapıları değiştiği için yaşam kaliteleri ve işitmeleri azalmış olan hastalarda iyileşmeyi sağlamak içindir.
Mastoid Obliterasyon, Timpanoplasti ve Mastoidektomi ile düzeltme Operasyonları
Bu operasyonların amacı, mastoid içerisindeki iltihaplı kemik dokuların temizlenmesi sırasında oluşmuş olan boşluğun ve orta kulağın anatomisinin düzeltilmesi ve işitmede iyileşme sağlanmasıdır.
Operasyon, genel anestezi altında kulak arkasından bir kesi ile gerçekleştirilir. Mastoid boşluğu doldurmak için, kulak arkasından alınan kas veya yağ kullanılır.
Mümkün olursa, kulak kemikçikleri, yapay kemikçikler veya kıkırdak, işitme mekanizmasını onarmak için kullanılabilir. Hasta, operasyondan iki hafta sonra işine dönebilir. İşitmede iyileşme hissedilmesi birkaç ay sonradır.
Bu tür ileri kulak operasyonlarını takiben, nadiren, bir süre, kulak akıntısı, başta uğultu, tat bozukluğu veya sersemlik hali olabilir. Hastaların yüzde birinden daha azında, yüzde zayıflık gelişebilir. Bu çoğunlukla geçicidir. Kulak içerisinde veya etrafında künt bir ağrı, akıntıda artma, baş dönmesi, yüzde belirgin uyuşma-kayma hali gelişirse, hemen doktora başvurulmalıdır.
Cerrahi başarısız olursa, işitme çoğunlukla operasyondan önceki seviyesinde kalır. Hastaların % 5-10 unda işitmenin daha da azalma ihtimali vardır.
