Tiroid Bezi Hastalıkları, Nnodülleri, Guatr;
Tiroid, vücuttaki metabolizmayı düzenleyen iç salgı bezlerinden bir tanesidir. Bu bezden tiroid hormonları salgılanarak kana geçer. Tiroid bezi boyun ön bölgesinde, gırtlağın üzerinde bulunur. Birbirine ortadan bağlı iki adet dokudan ibarettir. Normal büyüklükteki tiroid bezinin elle hissedilmesi ve gözle fark edilmesi zordur.
Tiroid bezi hastalıkları çok yaygındır. En sık görüleni, bezin normalden az veya fazla hormon üretmesidir. Tiroid bezi hem yeterli hormon üretemediğinden, hem de fazla hormon ürettiğinden çok çalışmak zorunda kalarak büyüyebilir. Büyümüş tiroid bezine "guatr" denilir. Bazen nodül denilen yumru veya kitleler olabilir. Bu kitleler iyi veya kötü huylu, yavaş veya ani büyüyen türde olabilirler.
Ülkemizde özellikle "Karadeniz" bölgesinde guatr hastalığına sık rastlanmaktadır. Bu durum burada yaşayan insanlarda kalıtımsal olarak tiroid bezinin normalden yavaş çalışması yanında bölge toprağında iyot azlığı ve tiroid bezinin çalışmasını etkileyen "karalâhana" gibi Karadeniz bölgesinde yetişen gıdaların sık tüketilmesi etkilidir.
Tiroid Bezi Hastalıklarında Nasıl Teşhis Konur?
Tiroiddeki kitle teşhisi için ayrıntılı bir sorgulama ve muayene yapılmalıdır. Yutkunma hareketi sırasında tiroid bezi büyüklüğü ve nodülleri daha kolay fark edilir.
Tiroid Bezi Hastalıklarında Yapılacak Tetkikler
-
Kanda tiroid hormon testleri
-
Ultrason ile inceleme
-
İnce iğne aspirasyon biyopsisi
-
Tiroid sintigrafisi
-
Akciğer grafisi, Bilgisayarlı tomografi veya MR ile inceleme
Tiroid Nodülünün Tedavisi
Tiroid nodüllerinin çoğu iyi huyludur. Genelde ilaçla baskılama yöntemi uygulanır. Bu tedavinin amacı ilaçla nodülün zamanla küçülüp küçülmeyeceğini görmektir. Genellikle 3-6 ay arasında bir iyileşme görülür. İlaçla tedaviye rağmen yumru büyümeye devam ediyorsa operasyon önerilebilir.
Tiroid Ameliyatı Nedir? Nasıl yapılır?
Tiroid ameliyatı, tiroid bezinin kısmen veya tamamen çıkartılmasıdır. Genellikle operasyonda tiroid bezi içindeki nodüllerle birlikte çıkartılır. Gerekli durumlarda ameliyat sırasında hızlı bir patolojik inceleme yapılarak, sonuca göre bezin tümünü çıkartılabilir. Bu durumlar için operasyon öncesi hasta bilgilendirilmelidir. Operasyon sonrası boyunda bir dren (küçük bir plastik tüp) olabilir. Bu tüp, operasyon yerinde sıvı birikimini önlemek içindir. Sıvı azaldığı zaman 2-3 gün içinde çıkartılır. Çoğu hasta bir gün içerisinde taburcu edilir.
Tiroid operasyonlarından sonra nadiren kanama, kısık ses, yutkunmada zorluk, boyun derisinin hissizliği ve düşük kan kalsiyumu gibi yan etkiler olabilir. Birkaç hafta içinde normale dönmesi beklenir. Tiroid bezi kanserlerinde bazen ses teli sinirleri de alınmak zorunda kalınabilir. Bu durumda kalıcı ses kısıklığı ve nefeste daralmalar olabilir. Tiroid bezinin tamamı çıkartılmış hastalarda operasyon sonrası düşük kan kalsiyumu ihtimali daha yüksektir. Kanlarında kalsiyumu düşük hastalara kalsiyum verilebilir.
Tiroid operasyonu geçiren hastalar operasyon sonrası tiroid hormonlarına gereksinim duyabilirler. Bu durumlarda ilaç olarak Tiroid hormonları verilerek eksik giderilir. Tiroid bezi tüm alınanlarda ömür boyu ilaç kullanmak gerekir.
